روز عرفه، روز شناخت است. عرفه روزی است که خدای

سبحان بندگان خود را به عبادت و اطاعت خویش فرا می خواند

و خوان کرم و احسان و لطف خود را برای آنان می گسترد

و درهای مغفرت و بخشش و رحمتش را بر روی آنان می گشاید.

دل در جوشش ناب عرفه، وضو می گیرد و در صحرای تفتیده عرفات،

جاری می شود. آن جا که ایوان هزار نقش خداشناسی است.

لب ها ترنم با طراوت دعا به خود گرفته و چشم ها امان خود را

از بارش توبه، از دست داده اند. دل، بیقرار روح عرفات،

حضرت اباعبدالله الحسین (ع) شده است. پنجره باران خورده

چشم ها از ضریح اجابت، تصویر می دهد و این صحرای عرفات

است که با کلمات روحبخش دعای امام حسین (ع) و اشک

عاشقان او بر دامن خود اجابت را نقش می کند. اشک و

زمزمه ما را نیز بپذیر، ای خدای عرفه.

در این روز حجاج بیت ا... الحرام با وقوف در صحرای عرفات

با خدای خویش به مناجات می پردازند و دعای عرفه

امام حسین(ع) را قرائت می کنند.

مسلمانان نیز در گوشه گوشه این کره خاکی در این روز

همه با هم نجوا کردند:
"خدای من، من به گناهانم اعتراف می کنم، آنها را ببخش،

منم که بد کردم، منم که خطا کردم، منم که تصمیم به گناه گرفتم،

منم که نادانی کردم."

مسلمانان با شرکت در آیین پرفیض و ملکوتی دعای عرفه،

با ریختن اشک عشق، از معبود خود طلب عفو کرده و برای

گناهان گذشته خود از ذات اقدس الهی طلب مغفرت کردند.

***

عرفات نام جایگاهی است که حاجیان در روز عرفه

(نهم ذی الحجه) در آنجا توقف می کنند و به دعا و

نیایش می پردازند و پس از برگزاری نماز ظهر

و عصر به مکه مکرمه باز می گردند .

  وجه تسمیه آنرا چنین گفته اند که جبرائیل علیه السلام

هنگامی که مناسک را به په ابراهیم می آموخت، چون به

عرفه رسید به او گفت عرفت و او پاسخ داد آری، لذا به این

 نام خوانده شد. و نیز گفته اند سبب آن این است که مردم

از این جایگاه به گناه خود اعتراف می کنند و بعضی آن را

جهت تحمل صبر و رنجی می دانند که برای رسیدن به آن باید

 متحمل شد.

فَتَلَقی آدَمُ مِنْ رَبِّه کَلماتًُ فتابَ عَلیهِ اِنَّه هو التَّوابُ الرّحیمْ

آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت و با آن به سوی

خدا بازگشت و خداوند، توبه او را پذیرفت، چه او توبه پذیر

 مهربان است.

طبق روایت امام صادق(ع)، آدم (ع) پس از خروج از جوار

خداوند، و فرود به دنیا، چهل روز هر بامداد بر فرار کوه صفا

با چشم گریان در حال سجود بود، جبرئیل بر آدم فرود آمد

و پرسید:ـ چرا گریه می کنی ای آدم؟

ـ چگونه می توانم گریه نکنم در حالیکه خداوند مرا از

جوارش بیرون رانده و در دنیا فرود آورده است.

ـ ای آدم به درگاه خدا توبه کن و به سوی او بازگرد.

ـ چگونه توبه کنم؟

جبرئیل در روز هشتم ذیحجه آدم را به منی برد،

آدم شب را در آنجا ماند. و صبح با جبرئیل به صحرای عرفات

رفت، جبرئیل هنگام خروج از مکه، احرام بستن را به او یاد

داد و به او لبیک گفتن را آموخت و چون بعد از ظهر روز عرفه

فرا رسید تلبیه را قطع کرد و به دستور جبرئیل غسل کرد

 و پس از نماز عصر، آدم را به وقوف در عرفات واداشت

و کلماتی را که از پروردگار دریافت کرده بود به وی تعلیم داد،

 این کلمات عبارت بودند از:

خداوندا با ستایشت تو را تسبیح می گویم سُبحانَکَ اللهُمَ وَ بِحمدِک

جز تو خدایی نیست لا الهَ الاّ اَنْتْ

  
کار بد کردم و بخود ظلم نمودم عَمِلْتُ سوء وَ ظَلَمْتُ نَفْسی

 
به گناه خود اعتراف می کنم وَ اِعْتَرِفْتُ بِذَنبی اِغْفرلی

تو مرا ببخش که تو بخشنده مهربانی اِنَّکَ اَنْتَ اَلغَفور الرّحیمْ

آدم (ع) تا هنگام غروب آفتاب همچنان دستش رو به آسمان بلند

 بود و با تضرع اشک می ریخت، وقتی که آفتاب غروب کرد

همراه جبرئیل روانه مشعر شد، و شب را در آنجا گذراند.

و صبحگاهان در مشعر بپاخاست و در آنجا نیز با کلماتی

به دعا پرداخت و به درگاه خداوند توبه گذاشت......

***

تسبیحات حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله در روز عرفه

پس فرموده بخوان این تسبیحات را که مروى از حضرت رسول

صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله است و سیّد بن طاوُس در اقبال ذکر فرموده :

سُبْحانَ الَّذى فِى السَّمآءِ عَرْشُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى

الاَْرْضِ حُکْمُهُ

منزه است خدایى که در آسمان است عرش او منزه است

خدایى که در زمین است فرمان و حکمش

سُبْحانَ الَّذى فِى الْقُبوُرِ قَضآؤُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْبَحْرِ سَبیلُهُ

منزه است خدایى که در گورها قضا و فرمانش جارى است

منزه است خدایى که در دریا راه دارد

سُبْحانَ الَّذى فِى النّارِ سُلْطانُهُ سُبْحانَ الَّذى

فِى الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ

منزه است خدایى که در آتش دوزخ سلطنتش موجود

است منزه است خدایى که در بهشت رحمت او است

سُبْحانَ الَّذى فِى الْقِیمَةِ عَدْلُهُ سُبْحانَ الَّذى رَفَعَ السَّمآءَ

منزه است خدایى که در قیامت عدل و دادش برپا است

 منزه است خدایى که آسمان را بالا برد

 
سُبْحانَ الَّذى بَسَطَ الاْرْضَ سُبْحانَ الَّذى لا مَلْجَاَ

وَلا مَنْجا مِنْهُ اِلاّ اِلَیْهِ

 
منزه است خدایى که زمین را گسترد منزه است

خدایى که ملجا و پناهى از او نیست جز بسوى خودش

 
پس بگو

سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَرُ صد مرتبه

منزه است خدا و حمد از آن خدا است و معبودى جز خدا

نیست و خدا بزرگتر از توصیف است

و بخوان توحید صد مرتبه و آیة الکرسى صد مرتبه و

صلوات بر محمّد و آل محمّد صد مرتبه و بگو

لااِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیى وَیُمیتُ

معبودى جز خدا نیست یگانه اى که شریک ندارد پادشاهى

خاص او است و از آن او است حمد زنده کند و بمیراند

وَیُمیتُ وَیُحْیى وَهُوَ حَىُّ لا یَموُتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى

کُلِّ شَىْءٍ

و بمیراند و زنده کند و او است زنده اى که نمیرد هرچه خیر

است بدست او است و او بر هر چیز

قَدیرٌ ده مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ

الْقَیُّومُ وَاَتوُبُ اِلَیْهِ ده مرتبه

توانا است آمرزش خواهم از خدایى که معبود بحقى جز

 او نیست که زنده و پاینده است و بسویش توبه کنم

یا اَللّهُ ده مرتبه یا رَحْمنُ ده مرتبه یا رَحیمُ ده مرتبه

یا بَدیعَ السَّمواتِ وَالاْرْضِ یا ذَاالْجَلالِ وَالاْکْرامِ ده مرتبه یا

حَىُّ یا قَیُّومُ ده مرتبه یا حَنّانُ یا مَنّانُ ده مرتبه

یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ ده مرتبه آمینَ ده مرتبه